Căn nhà kỷ niệm
Hè năm nay, nóng hơn năm vừa qua, lại thêm mưa nắng thất thường. Dường như hè năm nay tăng sức nóng một cách bất thường như để trả thù cho những ngày giá lạnh của mùa đông.Có lẽ thời tiết không điều hòa nên cây trái trong vườn không sai trái như những năm trước.
Cũng như mọi năm, dù bận gì chăng nữa Jane cũng xuống đây vào mùa hè để nghỉ ngơi sau một năm làm việc, tận hưởng sự yên tĩnh nơi căn nhà mang nhiều kỷ niệm.
Căn nhà này nằm ở một nơi thật yên tĩnh, xa đường xe chạy, xa chợ búa gần như ở trong một thung lũng nhỏ, chỉ có hơn mười gia đình. Chung quanh còn nhiều đồng cỏ rộng mênh mông, những đàn bò nhơi cỏ, loại bò để lấy thịt nên hung hăng hơn loại bò sữa ở vùng Normandie. Jane còn nhớ ngày xa xưa, khi Jane còn học mẫu giáo, ba má Jane cho phép Jane xuống đây với ông bà Nội vào những ngày hè.
Bà Nội là vợ thứ nhì của ông Nội. Hai người cưới nhau lúc Jane chỉ mới có ba tuổi thôi. Jane vẫn còn nhớ đám cưới thật lớn, rất đông người ; thức ăn đầy ấp cả gian phòng rộng. Bà đã ngoài bốn mươi nhưng Jane thấy bà rất trẻ và đẹp. Hôm đó, Jane cùng với ba và Denis, anh Jane đến nhà ông để cùng đi đến Mairie. Hôm đó bà mặc một bộ costume màu trắng, trên đầu có một cái nón rộng vành. Bà có nụ cười thật tươi và bà luôn luôn tươi cười dù rằng ngày đó bà rất mệt vì một mình bà chuẩn bị thức ăn cho đám cưới của mình. Đặc biệt là bà rất dịu dàng với con nít. Lúc đến chào bà, Ba nói đó là bà nội của con. Bà ôm Jane vào lòng và hôn Jane. Từ đó hình ảnh bà như ghi khắc trong thâm tâm Jane. Jane còn nhớ hôm đó ba má mua cho Jane một áo đầm màu hồng có dây thắt lưng to màu trắng thật đẹp. Chiều tối, tiệc cưới của ông bà diễn ra thật là vui, có sân khấu với giàn nhạc. Jane nhớ thức ăn rất nhiều, bánh đám cưới thật to, năm từng ; ba chở Jane đi lấy bánh. Mở đầu tiệc, bà mặc áo dài cưới Việt Nam màu đỏ, trên đầu bà có đeo một couronne vàng. Còn ông thì mặc quần đen, áo veste trắng, cổ thắt nơ hình con bướm, ông cứ nhìn bà cười, Jane nghĩ là ông vui lắm vì mẹ của ba mất cũng khá lâu ông mới gặp được bà. Đến khi cắt bánh bà lại mặc một áo đầm màu hồng nhạt cũng giống như áo đầm của Jane vậy.
Từ đó hằng năm gần như năm nào Jane cũng xin ba má cho Jane xuống dưới quê để ở gần bà. Bà nội, Janine, má của ba đã mất lúc Jane chưa ra đời nên Jane không được biết bà. Còn Hạnh, bà ngoại Jane mất lúc Jane chào đời nên thật ra Jane chỉ còn hình ảnh bà nội mà thôi. Bà là người Việt Nam, mà Jane cũng mang trong người phân nửa hình ảnh quê hương Việt Nam vì má Jane cũng là người Việt như bà, có lẽ vì thế mà Jane cảm thấy gần gủi bà ?
Thế mà đã nửa thế kỷ trôi qua, năm nay bà đã ngoài chín mươi. Bà tuy ở rất xa nhưng hình ảnh và kỷ niệm của bà vẫn còn đây. Trong chuyến đi sang thăm con gái ở Mỹ, ông bị bịnh và mất tại Mỹ, một nước mà ông có nhiều thiện cảm cũng như sự thán phục, có thể vì lý do đó mà ông được chết trên đất nước mà ông cứ nghĩ rằng tổ tiên ông đi di tản sang đó. Ông kể rằng ông nhận được thư của một người Mỹ cùng họ với ông nhờ ông tìm xem có bao nhiêu gia đình mang họ Dujardin tại Pháp. Ngày còn sống ông thường kể chuyện về nước Mỹ, ông thuộc lòng lịch sử của Mỹ, mỗi État cũa Mỹ có gì đặc biệt, ông biết rành hơn lịch sử của Pháp. Ông thích nhất là vùng San Francisco, ông biết rõ cây cầu Golden Gate dài bao nhiêu, xây cất năm nào, ngay cả những chi tiết nhỏ nhặt như mỗi sợi dây câble có đường kính bao nhiêu…Sau khi ông mất, bà ở lại Mỹ ở cùng với người con gái của bà vì lúc đó bà cũng đã ngoài tám mươi. Căn nhà này lẽ ra được bán để chia cho những mọi người trong gia đình, phần gia tài của bà bà nhường lại cho Jane nên Jane có được phần lớn nhất. Theo ý bà, Jane mua lại các phần của những người trong gia đình vì bà muốn Jane giữ lại căn nhà này. Căn nhà này do bàn tay của ông Nội sang sửa lại và bà thì chăm gầy dựng khu vườn nho nhỏ với đầy cây trái.
Mỗi lần xuống đây, niềm vui của Jane là chạy ra khu vườn nho nhỏ xinh xinh, đó là công lao gầy dựng của bà. Lúc bà mới vào trong gia đình ông Nội, thì căn nhà này không có cây trái, bông hoa gì cả, chỉ là một mảnh đất trống.Jane nghĩ rằng ông không thích cây cỏ chính bà cũng thường tâm sự với Jane. Có một lần bà nói với Jane rằng, bà sẽ tìm cách để trồng vài cây ăn trái để sau này cho con cháu ăn vì bà đâu có sống đời để hưởng.
- Bà nội ơi nhưng ông nội không thích thì làm sao mà bà trồng cây được.
- Ba cũng chưa biết làm sao nhưng bà sẽ có cách « Lùi một bước để tiến tới ba bước ».
- Vậy nghĩa là sao hả bà ?
- Từ từ rồi con sẽ thấy.
Lúc Jane được năm tuổi, Jane thấy hai cây bông, một màu vàng và một cây màu hồng trồng trước nhà. Năm đó bông trổ màu thật đẹp.
- Bà ơi, tại sao bà trồng hai cây này ?
- Vì ở Việt Nam mỗi năm đến ngày Tết có hoa mai, màu vàng tươi, và hoa đào màu hồng. Nhưng khí hậu ở Pháp không giống khí hậu bên Việt Nam nên bà chọn hai cây có hoa tựa như vậy.
- Nhưng làm sao ông lại chịu cho bà trồng ?
- Dĩ nhiên là ông không thích lắm nhưng ông thấy bà trồng cây vì bà nhớ quê hương của bà nên ông đành nhượng bộ. Vã lại bà có nói nếu một ngày nào đó ông không thích thì cứ chặt bỏ. Vì vậy mà bà không đi mua cùng với ông mà bà đặt mua trong catalogue và họ mang xuống dưới này, bà gởi ở nhà người hàng xóm, do đó ông không có cơ hội để ngăn cản bà.
- Nhưng nếu một ngày nào đó ông thấy mọc cao và um xùm quá ông đòi cắt thì bà làmsao ?
- Thì bà sẽ cắt bớt nhưng cây đã đâm rễ sâu vào lòng đất thì sẽ mọc trở lại thôi. Mọi chuyệnđều có thể bắt đầu lại cả.
Jane thường chuyện trò với bà, ngoài ra bà còn kèm cho Jane học trong những ngày hè. Chiều mát thì bà dẫn những anh em Jane và người chị họ, Amélia đi dạo trong làng, xuyên qua những con nho nhỏ trong làng, hay những cánh đồng cỏ mênh mông, chung quanh chỉ là màu xanh của thiên nhiên. Thỉnh thoảng mọi người dừng lại bên một dòng suối để nghe nước chảy róc rách và cũng là lúc bà dạy cho anh em Jane nói tiếng Việt vì bà nói rằng anh em Jane mang trong người dòng máu Việt thì phải nhớ cội nguồn. Bà còn treo giải thưởng là sau những ngày hè, những ai nói được tiếng Việt bà sẽ thưởng tiền, số tiền nhiều hay ít tùy vào số câu. Lần nào Jane cũng được nhiều tiền hơn các anh chị, có lẽ vì Jane thương bà nên gắng học cho bà vui lòng. Bà thường hay nấu những thức ăn ngon của Việt nam, Jane cứ nhớ món thịt kho của bà, thịt vừa mềm với mùi thơm và màu của caramel thấm vào thịt, ăn với cơm trắng, ngon tuyệt. Cơm rang của bà cũng đặc biệt, vừa mặn mặn mà cũng hơi ngọt ngọt và lại thơm thơm, Jane hỏi bà làm sao mà Jane cứ như « ghiền » cơm của bà. Bà cười tủm tỉm và nói :
- Đó là « bí quyết » riêng của bà. Bao giờ con thích thì bà sẽ truyền lại cho con.
Mỗi năm cứ vào ngày Tết Việt Nam, Jane đều được nhìn bàn tay khéo léo của bà nấu bếp và mỗi món ăn được trình bày thật đẹp. Bà thường nói, người Việt « ăn bằng mắt » trước cho nên mỗi món ăn phải được trình bày đẹp « như một bức tranh ».
Denis thì thích đặc biệt nem chua nên mỗi lần anh ấy xuống bà thường gói nhiều nem chua cho anh ấy ăn và mang về Paris. Mỗi lần đến thăm bà, bà thường hỏi Jane thích gì, nhờ bà mà Jane biết được những món ngon vật lạ của quê hương mình. Jane thích nhất là món bánh cuốn trắng phau, mềm mềm nổi lên màu đen của nấm, chấm nước mắm bà pha, chua chua ngọt ngọt và thơm thơm mùi chanh, vị nồng của tỏi, lại có thêm màu đo đỏ của ớt bầm.
Cứ mỗi năm Jane xuống, bà trồng thêm vàicây trái. Cho đến nay khu vườn trước nhà, có khoảng mười cây groseillers, màu đỏ thẫm, màu vàng, và màu hồng, cassissiers với đầy trái màu đen với vị chua thanh và thơm. Từ cửa sổ của nhà bếp, cây sapin bleu, đứng thẳng sừng sửng. Cành thông xòe rộng dưới chân cây, trên ngọn thì cao vút mang đầy trái, gọi làm pomme de pin. Ông nội vốn không ưa cây nhưng từ ngày bà trồng cây này, ông lại là người chăm sóc nó một cách đặc biệt, có phải vì cây này là một giống cây từ Mỹ hay vì cây có màu duy nhất khác với những cây thông trong làng ? Do vậy mà hai cây bông vàng và hồng của bà bị ông đốn lúc bà sang Úc thăm con gái lớn của bà.
- Bà ơi, bà có buồn khi thấy ông đốn hai cây của bà không ?
- Dĩ nhiên bà không vui nhưng khi cây còn rễ thì nó sẽ mọc lên trở lại thôi.
- Khi đốn ông có báo cho bà biết không và có nói lý do tại sao không ?
- Dĩ nhiên là có, ông bảo rằng, hai cây bông của bà vì trồng gần cây sapin bleu nên sẽ làm cho cây không mọc thẳng được.
- Làm sao bà lại giữ được hai cây này ?
- Bà có nói là bà sẽ cắt cành và tỉa cho câykhông lấn qua ranh giới của cây sapin. Con có thấy ông rào chung quanh cây không ?Từ ngày ông có cây sapin, ông bắt đầu ưathích cây nhất là cây lê bà trồng sau nhà, là loại trái mà ông rất thích. Chưa kể ba giàn nho của bà, năm nào đầy trái. Sự kiên nhẫn của bà đã mang lại kết quả và nhờ vậy mà sau này tụi con xuống đây ăn cây trái trong vườn cũng vui và nhất là niềm vui mình tự hái trái phải không con ?
Chung quanh nhà những cây tuya mọc thật cao, làm thành một vòng rào thiên nhiên che sự dòm ngó tò mò của hàng xóm. Jane có thể trải ghế nằm tắm nắng và đọc sách trong khu vướn, dưới tàn cây « Đào Tiên » (Pêcher du paradis). Gần như năm nào hè cây cũng sai quằn trái. Bên cạnh còn có cây pommier lùn, tuy thấp bé nhưng cây cứ trĩu trái. Hai bên con đường xe chạy vào garage, bà làm hai mãnh đất nhỏ, bà ngăn lại bằng những hòn đá đủ dạng khác nhau. Ở đây bà trồng những bụi hồng đủ màu, hồng đỏ thẩm, hồng trắng, hồng vàng. Và mỗi năm vào tháng năm, bà trồng chen kẻ những cây tomate cerise, hay ớt và vài rau thơm khác nhau. Dưới cửa sổ, hai bụi Hortensia,bông cứ nở đầy vào mùa hè, một giàn nho trái tuy nhỏ nhưng ngọt lịm.
Trước cửa căn phòng nhỏ, bà cũng trồng một dàn nho và dàn bông Glycine, cành lá đan vào nhau vànhững chùm bông tím rủ xuống trông thật đẹp mắtxen kẻ với những chùm nho vàng óng. Có những năm, Jane hái ba bốn kí lô groseilles, và framboises phía sau nhà. Jane thích vừa hái vừa ăn những trái chua chua ngọt ngọt. Hai cây lê sau nhà, có những năm Jane hái khoảng ba trăm kí lô. Jane làm quà cho những người trong làng và mang về Paris làm quà cho bạn bè, vi trái tuy nhỏ nhưng rất ngọt, lại là loại trái cây bio, không có phân bón hay thuốc trừ sâu.
Tình thương và sự dạy dỗ của bà đã nhen nhúm trong lòng Jane tình yêu đất nước Việt Nam, có lẽ nhờ thế mà ngày nay Jane nói và viết thông thạo tiếng nói của quê hương mình. Sau khi tốt nghiệp bác sĩ, noi theo gương bà, Jane cũng tốt nghiệp bằng cử nhân về văn chương Việt Nam ở trường INALCO (Institut National des Langues et Civilisations Orientales) và cũng như bà Jane luôn dành thì giờ chăm sóc cây cỏ trong vườn.
DIỄM ĐÀO (Paris tháng bảy 2010)
5
Hè năm nay, nóng hơn năm vừa qua, lại thêm mưa nắng thất thường. Dường như hè năm nay tăng sức nóng một cách bất thường như để trả thù cho những ngày giá lạnh của mùa đông.Có lẽ thời tiết không điều hòa nên cây trái trong vườn không sai trái như những năm trước.
Cũng như mọi năm, dù bận gì chăng nữa Jane cũng xuống đây vào mùa hè để nghỉ ngơi sau một năm làm việc, tận hưởng sự yên tĩnh nơi căn nhà mang nhiều kỷ niệm.
Căn nhà này nằm ở một nơi thật yên tĩnh, xa đường xe chạy, xa chợ búa gần như ở trong một thung lũng nhỏ, chỉ có hơn mười gia đình. Chung quanh còn nhiều đồng cỏ rộng mênh mông, những đàn bò nhơi cỏ, loại bò để lấy thịt nên hung hăng hơn loại bò sữa ở vùng Normandie. Jane còn nhớ ngày xa xưa, khi Jane còn học mẫu giáo, ba má Jane cho phép Jane xuống đây với ông bà Nội vào những ngày hè.
Bà Nội là vợ thứ nhì của ông Nội. Hai người cưới nhau lúc Jane chỉ mới có ba tuổi thôi. Jane vẫn còn nhớ đám cưới thật lớn, rất đông người ; thức ăn đầy ấp cả gian phòng rộng. Bà đã ngoài bốn mươi nhưng Jane thấy bà rất trẻ và đẹp. Hôm đó, Jane cùng với ba và Denis, anh Jane đến nhà ông để cùng đi đến Mairie. Hôm đó bà mặc một bộ costume màu trắng, trên đầu có một cái nón rộng vành. Bà có nụ cười thật tươi và bà luôn luôn tươi cười dù rằng ngày đó bà rất mệt vì một mình bà chuẩn bị thức ăn cho đám cưới của mình. Đặc biệt là bà rất dịu dàng với con nít. Lúc đến chào bà, Ba nói đó là bà nội của con. Bà ôm Jane vào lòng và hôn Jane. Từ đó hình ảnh bà như ghi khắc trong thâm tâm Jane. Jane còn nhớ hôm đó ba má mua cho Jane một áo đầm màu hồng có dây thắt lưng to màu trắng thật đẹp. Chiều tối, tiệc cưới của ông bà diễn ra thật là vui, có sân khấu với giàn nhạc. Jane nhớ thức ăn rất nhiều, bánh đám cưới thật to, năm từng ; ba chở Jane đi lấy bánh. Mở đầu tiệc, bà mặc áo dài cưới Việt Nam màu đỏ, trên đầu bà có đeo một couronne vàng. Còn ông thì mặc quần đen, áo veste trắng, cổ thắt nơ hình con bướm, ông cứ nhìn bà cười, Jane nghĩ là ông vui lắm vì mẹ của ba mất cũng khá lâu ông mới gặp được bà. Đến khi cắt bánh bà lại mặc một áo đầm màu hồng nhạt cũng giống như áo đầm của Jane vậy.
Từ đó hằng năm gần như năm nào Jane cũng xin ba má cho Jane xuống dưới quê để ở gần bà. Bà nội, Janine, má của ba đã mất lúc Jane chưa ra đời nên Jane không được biết bà. Còn Hạnh, bà ngoại Jane mất lúc Jane chào đời nên thật ra Jane chỉ còn hình ảnh bà nội mà thôi. Bà là người Việt Nam, mà Jane cũng mang trong người phân nửa hình ảnh quê hương Việt Nam vì má Jane cũng là người Việt như bà, có lẽ vì thế mà Jane cảm thấy gần gủi bà ?
Thế mà đã nửa thế kỷ trôi qua, năm nay bà đã ngoài chín mươi. Bà tuy ở rất xa nhưng hình ảnh và kỷ niệm của bà vẫn còn đây. Trong chuyến đi sang thăm con gái ở Mỹ, ông bị bịnh và mất tại Mỹ, một nước mà ông có nhiều thiện cảm cũng như sự thán phục, có thể vì lý do đó mà ông được chết trên đất nước mà ông cứ nghĩ rằng tổ tiên ông đi di tản sang đó. Ông kể rằng ông nhận được thư của một người Mỹ cùng họ với ông nhờ ông tìm xem có bao nhiêu gia đình mang họ Dujardin tại Pháp. Ngày còn sống ông thường kể chuyện về nước Mỹ, ông thuộc lòng lịch sử của Mỹ, mỗi État cũa Mỹ có gì đặc biệt, ông biết rành hơn lịch sử của Pháp. Ông thích nhất là vùng San Francisco, ông biết rõ cây cầu Golden Gate dài bao nhiêu, xây cất năm nào, ngay cả những chi tiết nhỏ nhặt như mỗi sợi dây câble có đường kính bao nhiêu…Sau khi ông mất, bà ở lại Mỹ ở cùng với người con gái của bà vì lúc đó bà cũng đã ngoài tám mươi. Căn nhà này lẽ ra được bán để chia cho những mọi người trong gia đình, phần gia tài của bà bà nhường lại cho Jane nên Jane có được phần lớn nhất. Theo ý bà, Jane mua lại các phần của những người trong gia đình vì bà muốn Jane giữ lại căn nhà này. Căn nhà này do bàn tay của ông Nội sang sửa lại và bà thì chăm gầy dựng khu vườn nho nhỏ với đầy cây trái.
Mỗi lần xuống đây, niềm vui của Jane là chạy ra khu vườn nho nhỏ xinh xinh, đó là công lao gầy dựng của bà. Lúc bà mới vào trong gia đình ông Nội, thì căn nhà này không có cây trái, bông hoa gì cả, chỉ là một mảnh đất trống.Jane nghĩ rằng ông không thích cây cỏ chính bà cũng thường tâm sự với Jane. Có một lần bà nói với Jane rằng, bà sẽ tìm cách để trồng vài cây ăn trái để sau này cho con cháu ăn vì bà đâu có sống đời để hưởng.
- Bà nội ơi nhưng ông nội không thích thì làm sao mà bà trồng cây được.
- Ba cũng chưa biết làm sao nhưng bà sẽ có cách « Lùi một bước để tiến tới ba bước ».
- Vậy nghĩa là sao hả bà ?
- Từ từ rồi con sẽ thấy.
Lúc Jane được năm tuổi, Jane thấy hai cây bông, một màu vàng và một cây màu hồng trồng trước nhà. Năm đó bông trổ màu thật đẹp.
- Bà ơi, tại sao bà trồng hai cây này ?
- Vì ở Việt Nam mỗi năm đến ngày Tết có hoa mai, màu vàng tươi, và hoa đào màu hồng. Nhưng khí hậu ở Pháp không giống khí hậu bên Việt Nam nên bà chọn hai cây có hoa tựa như vậy.
- Nhưng làm sao ông lại chịu cho bà trồng ?
- Dĩ nhiên là ông không thích lắm nhưng ông thấy bà trồng cây vì bà nhớ quê hương của bà nên ông đành nhượng bộ. Vã lại bà có nói nếu một ngày nào đó ông không thích thì cứ chặt bỏ. Vì vậy mà bà không đi mua cùng với ông mà bà đặt mua trong catalogue và họ mang xuống dưới này, bà gởi ở nhà người hàng xóm, do đó ông không có cơ hội để ngăn cản bà.
- Nhưng nếu một ngày nào đó ông thấy mọc cao và um xùm quá ông đòi cắt thì bà làmsao ?
- Thì bà sẽ cắt bớt nhưng cây đã đâm rễ sâu vào lòng đất thì sẽ mọc trở lại thôi. Mọi chuyệnđều có thể bắt đầu lại cả.
Jane thường chuyện trò với bà, ngoài ra bà còn kèm cho Jane học trong những ngày hè. Chiều mát thì bà dẫn những anh em Jane và người chị họ, Amélia đi dạo trong làng, xuyên qua những con nho nhỏ trong làng, hay những cánh đồng cỏ mênh mông, chung quanh chỉ là màu xanh của thiên nhiên. Thỉnh thoảng mọi người dừng lại bên một dòng suối để nghe nước chảy róc rách và cũng là lúc bà dạy cho anh em Jane nói tiếng Việt vì bà nói rằng anh em Jane mang trong người dòng máu Việt thì phải nhớ cội nguồn. Bà còn treo giải thưởng là sau những ngày hè, những ai nói được tiếng Việt bà sẽ thưởng tiền, số tiền nhiều hay ít tùy vào số câu. Lần nào Jane cũng được nhiều tiền hơn các anh chị, có lẽ vì Jane thương bà nên gắng học cho bà vui lòng. Bà thường hay nấu những thức ăn ngon của Việt nam, Jane cứ nhớ món thịt kho của bà, thịt vừa mềm với mùi thơm và màu của caramel thấm vào thịt, ăn với cơm trắng, ngon tuyệt. Cơm rang của bà cũng đặc biệt, vừa mặn mặn mà cũng hơi ngọt ngọt và lại thơm thơm, Jane hỏi bà làm sao mà Jane cứ như « ghiền » cơm của bà. Bà cười tủm tỉm và nói :
- Đó là « bí quyết » riêng của bà. Bao giờ con thích thì bà sẽ truyền lại cho con.
Mỗi năm cứ vào ngày Tết Việt Nam, Jane đều được nhìn bàn tay khéo léo của bà nấu bếp và mỗi món ăn được trình bày thật đẹp. Bà thường nói, người Việt « ăn bằng mắt » trước cho nên mỗi món ăn phải được trình bày đẹp « như một bức tranh ».
Denis thì thích đặc biệt nem chua nên mỗi lần anh ấy xuống bà thường gói nhiều nem chua cho anh ấy ăn và mang về Paris. Mỗi lần đến thăm bà, bà thường hỏi Jane thích gì, nhờ bà mà Jane biết được những món ngon vật lạ của quê hương mình. Jane thích nhất là món bánh cuốn trắng phau, mềm mềm nổi lên màu đen của nấm, chấm nước mắm bà pha, chua chua ngọt ngọt và thơm thơm mùi chanh, vị nồng của tỏi, lại có thêm màu đo đỏ của ớt bầm.
Cứ mỗi năm Jane xuống, bà trồng thêm vàicây trái. Cho đến nay khu vườn trước nhà, có khoảng mười cây groseillers, màu đỏ thẫm, màu vàng, và màu hồng, cassissiers với đầy trái màu đen với vị chua thanh và thơm. Từ cửa sổ của nhà bếp, cây sapin bleu, đứng thẳng sừng sửng. Cành thông xòe rộng dưới chân cây, trên ngọn thì cao vút mang đầy trái, gọi làm pomme de pin. Ông nội vốn không ưa cây nhưng từ ngày bà trồng cây này, ông lại là người chăm sóc nó một cách đặc biệt, có phải vì cây này là một giống cây từ Mỹ hay vì cây có màu duy nhất khác với những cây thông trong làng ? Do vậy mà hai cây bông vàng và hồng của bà bị ông đốn lúc bà sang Úc thăm con gái lớn của bà.
- Bà ơi, bà có buồn khi thấy ông đốn hai cây của bà không ?
- Dĩ nhiên bà không vui nhưng khi cây còn rễ thì nó sẽ mọc lên trở lại thôi.
- Khi đốn ông có báo cho bà biết không và có nói lý do tại sao không ?
- Dĩ nhiên là có, ông bảo rằng, hai cây bông của bà vì trồng gần cây sapin bleu nên sẽ làm cho cây không mọc thẳng được.
- Làm sao bà lại giữ được hai cây này ?
- Bà có nói là bà sẽ cắt cành và tỉa cho câykhông lấn qua ranh giới của cây sapin. Con có thấy ông rào chung quanh cây không ?Từ ngày ông có cây sapin, ông bắt đầu ưathích cây nhất là cây lê bà trồng sau nhà, là loại trái mà ông rất thích. Chưa kể ba giàn nho của bà, năm nào đầy trái. Sự kiên nhẫn của bà đã mang lại kết quả và nhờ vậy mà sau này tụi con xuống đây ăn cây trái trong vườn cũng vui và nhất là niềm vui mình tự hái trái phải không con ?
Chung quanh nhà những cây tuya mọc thật cao, làm thành một vòng rào thiên nhiên che sự dòm ngó tò mò của hàng xóm. Jane có thể trải ghế nằm tắm nắng và đọc sách trong khu vướn, dưới tàn cây « Đào Tiên » (Pêcher du paradis). Gần như năm nào hè cây cũng sai quằn trái. Bên cạnh còn có cây pommier lùn, tuy thấp bé nhưng cây cứ trĩu trái. Hai bên con đường xe chạy vào garage, bà làm hai mãnh đất nhỏ, bà ngăn lại bằng những hòn đá đủ dạng khác nhau. Ở đây bà trồng những bụi hồng đủ màu, hồng đỏ thẩm, hồng trắng, hồng vàng. Và mỗi năm vào tháng năm, bà trồng chen kẻ những cây tomate cerise, hay ớt và vài rau thơm khác nhau. Dưới cửa sổ, hai bụi Hortensia,bông cứ nở đầy vào mùa hè, một giàn nho trái tuy nhỏ nhưng ngọt lịm.
Trước cửa căn phòng nhỏ, bà cũng trồng một dàn nho và dàn bông Glycine, cành lá đan vào nhau vànhững chùm bông tím rủ xuống trông thật đẹp mắtxen kẻ với những chùm nho vàng óng. Có những năm, Jane hái ba bốn kí lô groseilles, và framboises phía sau nhà. Jane thích vừa hái vừa ăn những trái chua chua ngọt ngọt. Hai cây lê sau nhà, có những năm Jane hái khoảng ba trăm kí lô. Jane làm quà cho những người trong làng và mang về Paris làm quà cho bạn bè, vi trái tuy nhỏ nhưng rất ngọt, lại là loại trái cây bio, không có phân bón hay thuốc trừ sâu.
Tình thương và sự dạy dỗ của bà đã nhen nhúm trong lòng Jane tình yêu đất nước Việt Nam, có lẽ nhờ thế mà ngày nay Jane nói và viết thông thạo tiếng nói của quê hương mình. Sau khi tốt nghiệp bác sĩ, noi theo gương bà, Jane cũng tốt nghiệp bằng cử nhân về văn chương Việt Nam ở trường INALCO (Institut National des Langues et Civilisations Orientales) và cũng như bà Jane luôn dành thì giờ chăm sóc cây cỏ trong vườn.
DIỄM ĐÀO (Paris tháng bảy 2010)
5